De mondgezondheid van kwetsbare ouderen in Nederland is zorgwekkend. Het Academisch Centrum voor Tandheelkunde Amsterdam (ACTA) schat dat ongeveer een half miljoen thuiswonende ouderen, waarvan 300.000 met mondproblemen, dringend behoefte hebben aan betere mondzorg. De oplossing? Een nauwere samenwerking tussen thuiszorg en tandartsen.
De uitdagingen van mondzorg voor ouderen
Claar Wierink, tandarts-geriatrie en universitair docent bij ACTA, benadrukt de ernst van de situatie. Veel ouderen hebben een slechte mondgezondheid, mede doordat meer dan de helft van de 75-plussers niet meer naar een mondzorgverlener gaat. Bovendien is er een aanzienlijke groep die moeite heeft met het schoonhouden van hun eigen mond. Dit kan komen door vergeetachtigheid, fysieke beperkingen of een gebrek aan een sociaal netwerk dat hen kan helpen bij het bezoeken van een tandartspraktijk.
De impact van slechte mondgezondheid
De gevolgen van een slechte mondgezondheid kunnen verstrekkend zijn. Wierink wijst op veelvoorkomende problemen zoals afgebroken kiezen door wortelcariës, schimmelinfecties en slecht passende protheses die het kauwen bemoeilijken. Deze problemen kunnen een grote impact hebben op de kwaliteit van leven van ouderen.
De oplossing: samenwerking tussen zorgverleners
Wierink pleit voor een betere samenwerking tussen zorgverleners. De mondgezondheid wordt vaak over het hoofd gezien in de zorg voor ouderen. Ze stelt dat als een oudere persoon moeite heeft met het smeren van een boterham, het aannemelijk is dat deze persoon ook moeite heeft met het poetsen van de tanden. In dergelijke gevallen zou het nuttig zijn als de zorgverlener contact opneemt met een tandartspraktijk.
Een praktijkvoorbeeld
Marianne Piek, wiens vader mondproblemen ontwikkelde als gevolg van dementie, onderstreept het belang van deze aanpak. Haar vader, die altijd een enthousiaste eter was, begon op een gegeven moment zijn mond stijf te houden en kon niet goed meer praten. Pas toen Marianne zelf pijn ervoer bij het drinken van thee, legde ze de link met mogelijke mondproblemen en nam ze contact op met Wierink.
De rol van huisbezoeken
Wierink benadrukt dat hoewel behandeling in een tandartspraktijk ideaal is, huisbezoeken ook een optie moeten zijn voor degenen die niet in staat zijn om naar de praktijk te komen. Ze leert haar studenten bij ACTA over het belang van deze aanpak en heeft een nieuw programma opgezet waarbij laatstejaars tandheelkundestudenten huisbezoeken brengen aan ouderen voor eenvoudige controles, gebitsreinigingen en advies. Op deze manier kunnen ze ook een beter beeld krijgen van de situatie van kwetsbare ouderen.