De Dekoloniale Indonesië Nederland Herdenking is een evenement dat ruimte biedt voor alle tinten van herinnering en ervaring. De organisatoren benadrukken dat het niet alleen om de veteranen gaat, maar vooral om de burgers. Zij zijn immers degenen die het meest lijden onder de gevolgen van oorlogen.
Geen Vlaggen, Geen Uniformen
Als je zowel de herdenking op de Dam als die op het Olympiaplein hebt bijgewoond, zou je het misschien niet meteen opmerken. Maar bij een tweede blik wordt het duidelijk: bij het monument Indië-Nederland in Amsterdam-Zuid zijn er geen vlaggen te zien en er zijn geen militairen of veteranen in uniform aanwezig.
Burgers Eerst
“Het gaat om de burgers”, zegt initiatiefnemer Benjamin Caton. “Zij zijn het eerste slachtoffer in oorlogen.” Hij voegt eraan toe dat militairen zeker welkom zijn en dat er ruimte is voor hun verhalen. Dit geldt ook voor veteranen van het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL), dat na de Tweede Wereldoorlog tegen de Indonesische onafhankelijkheid vocht. Caton’s eigen grootvader was een KNIL-soldaat.
Verhalen van Veteranen
Sommige veteranen die in opdracht van de Nederlandse regering in Indonesië vochten, voelen dat er weinig ruimte is voor hun verhalen. Er was zelfs een bewering dat de kranslegging op de Dam door de gemeente zou zijn ‘geannuleerd’. De burgemeester van Amsterdam, Femke Halsema, ontkent dit echter. Ze stelt dat de herdenking in volledige vrijheid heeft kunnen plaatsvinden.
Verantwoordelijkheid Nemen
In haar toespraak benadrukt Halsema dat KNIL-veteranen vaak handelden in opdracht van de Nederlandse overheid. Ze stelt dat de Nederlandse regering langzaam maar zeker meer politieke en bestuurlijke verantwoordelijkheid neemt voor het leed dat Nederland de Indonesische bevolking heeft aangedaan.
Halsema roept op tot voortdurende dialoog over de Indonesische kolonisatie-, bezettings- en oorlogsjaren. Ze beschrijft deze periode als een wirwar van verdriet, pijn en conflicterende loyaliteiten die moeilijk te ontwarren zijn.
De Dekoloniale Indonesië Nederland Herdenking is een belangrijke stap in deze dialoog, een evenement dat ruimte biedt voor alle verhalen en ervaringen, van veteranen tot burgers.