In een recente kerkdienst in de Nieuwe Kerk werd de rol van de Nederlandse kerken tijdens het slavernijverleden onder de loep genomen. Hoewel er enig verzet was vanuit de kerken en hun leiders, was dit niet de overheersende houding. De kerken hebben zich destijds niet expliciet uitgesproken tegen de slavernij. Deze dienst was een gelegenheid om te reflecteren op dit verleden en te kijken naar de toekomst.
Erkenning van medeschuld
Ongeveer een decennium geleden erkende de Raad van Kerken dat de Nederlandse kerkgemeenschap medeschuldig was aan de slavernij. De precieze aard van deze betrokkenheid wordt nog steeds onderzocht. “Er was zeker verzet vanuit de kerken en hun leiders, maar dit was niet het dominante verhaal”, zegt Rosaliene Israël, predikant van de Protestantse Gemeente Amsterdam.
Israël en Clifton Walker, een lid van de werkgroep van de Evangelische Broedergemeente Amsterdam-stad, waren de sprekers tijdens de dienst. Walker, die pas twee jaar in Nederland woont, merkt op dat er tijd nodig is om over dit gevoelige onderwerp te praten. Hij erkent dat de kerken van toen onderwijs en zorg boden aan de tot slaaf gemaakten, maar ze hebben zich nooit publiekelijk tegen de slavernij uitgesproken.
Kijken naar de toekomst
De dienst was niet alleen een gelegenheid om het verleden te onderzoeken, maar ook om vooruit te kijken. “We moeten deze houding achter ons laten en zeggen: wij, zowel wit als zwart, willen een mooie toekomst opbouwen. Een toekomst vrij van discriminatie en racisme”, zegt Walker.
Israël voegt eraan toe: “Het is een proces van vallen en opstaan, maar we gaan samen op weg. Ik geloof dat het mogelijk is als we onze verantwoordelijkheden nemen en ons laten inspireren door het voorbeeld van Jezus.” Walker is optimistisch: “Ik denk dat het ons gaat lukken. We hebben een begin gemaakt, en daar zijn we blij om.”
Deze dienst was een belangrijke stap in het erkennen en begrijpen van het verleden, en het streven naar een toekomst waarin alle mensen gelijkwaardig worden behandeld.