Hoewel het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) een landelijke daling van het aantal dak- en thuislozen rapporteert, is er in Amsterdam juist een stijgende trend zichtbaar. Volgens Veldwerk Amsterdam bestaat 80 procent van de daklozen in de stad uit EU-burgers uit Midden- en Oost-Europa.
De realiteit van dakloosheid in Amsterdam
Geïmproviseerde slaapplaatsen onder bruggen, in bosjes of in nissen worden steeds vaker waargenomen in de stad. Deze groeiende problematiek gaat verder dan alleen dakloosheid. Tijdens hun dagelijkse rondes komen maatschappelijk werkers van Veldwerk Amsterdam in aanraking met de harde realiteit van deze situatie.
Neem bijvoorbeeld het verhaal van ‘Frank’, een pseudoniem. Hij kwam vanuit Polen naar Nederland voor werk, maar raakte werkloos, verloor zijn documenten en belandde uiteindelijk op straat. “Het is uitzichtloos”, zegt hij. “We hebben niets te doen, behalve alcohol drinken.”
De neerwaartse spiraal van dakloosheid
Volgens Annemieke Dwars van Veldwerk Amsterdam is dit een veelvoorkomend scenario. “Ze beginnen met een baan, raken die kwijt en daarmee ook hun huis. Vervolgens trekken ze naar Amsterdam, belanden op straat, raken hun documenten kwijt en raken verstrikt in drugsgebruik. Het gaat van kwaad tot erger.”
De aantrekkingskracht van Amsterdam is te verklaren door de relatief goede voorzieningen en de mogelijkheden om op straat geld te verdienen. Met de winter in aantocht, verwijzen andere stichtingen in het land vaak door naar de hoofdstad.
De druk op hulporganisaties neemt toe
De Regenboog Groep, een andere hulporganisatie, ziet ook een toename in het aantal bezoekers van hun inloophuizen. In 2022 ontvingen ze 3.418 bezoekers, maar dit jaar staat de teller al op bijna 3.700. Volgens gemeentelijke cijfers bestaat de groep ‘economisch daklozen’ uit ongeveer 2.500 mensen. Het exacte aantal is echter moeilijk te bepalen, omdat niet iedereen in beeld is bij hulporganisaties en de gemeente.
De zoektocht naar oplossingen
Wat de oplossing is voor deze groeiende problematiek, is volgens hulpverleners niet eenvoudig. Dwars gelooft dat kwetsbare arbeidsmigranten eerder beschermd moeten worden. De druk op de voorzieningen in Amsterdam wordt onaanvaardbaar hoog: “We zijn hier nu aan het dweilen terwijl er ergens anders een kraan openstaat.”