Op 18 januari 2021 publiceerde Laurens Buijs, docent sociale wetenschappen, een artikel in studentenblad Folia waarin hij kritiek uitte op de wokebeweging en de mogelijke bedreiging voor de academische vrijheid aan de Universiteit van Amsterdam (UvA). Dit artikel leidde tot veel discussie en emoties onder studenten en docenten. Maar staat de academische vrijheid echt onder druk door de wokebeweging?
Angst voor negatieve reacties en cancelcultuur
Naar aanleiding van het artikel van Buijs benaderde AT5 ruim 50 hoogleraren en twee keer zoveel studenten om hun mening te geven over de kwestie. Slechts enkelen wilden op camera hun verhaal doen, uit angst voor negatieve reacties, cancelcultuur en mogelijke gevolgen voor hun academische carrière. Dit toont aan dat er in ieder geval een zekere mate van angst heerst onder studenten en docenten om zich uit te spreken over gevoelige onderwerpen.
Verdeeldheid onder studenten
Het artikel van Buijs leidde tot verdeeldheid onder studenten. Een groep studenten startte een petitie tegen de uitspraken van Buijs, terwijl een andere groep studenten een petitie startte om hem te steunen. Dit laat zien dat er verschillende meningen zijn over de invloed van de wokebeweging op de academische vrijheid en dat het onderwerp tot veel discussie leidt.
Onafhankelijke commissie ingesteld
Zestien dagen na het artikel besloot de UvA een onafhankelijke commissie in te stellen om onder andere de begrippen ‘wokeness’ en ‘academische vrijheid’ nader te beschouwen. Het rapport met de bevindingen van deze commissie wordt deze zomer verwacht. Dit toont aan dat de universiteit de kwestie serieus neemt en bereid is om de situatie te onderzoeken.
Discussie over academische vrijheid
Om de vraag te beantwoorden of de academische vrijheid onder druk staat, gingen student Jet, oud-student Job, hoogleraar Peter Sloot en wetenschapshistoricus Klaas van Berkel met elkaar in gesprek. Hoewel er geen eenduidig antwoord op deze vraag is, toont de discussie wel aan dat het onderwerp leeft onder studenten en docenten en dat er zorgen zijn over de invloed van de wokebeweging op het academische klimaat.
De resultaten van de onafhankelijke commissie zullen hopelijk meer inzicht geven in de situatie en mogelijk leiden tot maatregelen om de academische vrijheid te waarborgen. Tot die tijd blijft het belangrijk om het gesprek over dit onderwerp gaande te houden en te zorgen voor een open en veilige omgeving waarin iedereen zich vrij voelt om zijn of haar mening te uiten.