De kunstenaarskolonie Ruigoord viert dit weekend haar 50-jarig bestaan met een speciale editie van het Landjuweel festival. De toekomst van deze culturele vrijhaven is recentelijk veiliggesteld voor minstens de komende 25 jaar, een ondenkbare situatie enkele jaren geleden. Dit jubileum is een uitgelezen kans om terug te blikken op de bewogen geschiedenis van Ruigoord.
Van sloop tot vrijplaats
Hans Plomp, een van de medeoprichters van Ruigoord, herinnert zich de onzekere tijden nog goed. “In het begin dachten we dat we misschien een week, misschien een jaar zouden blijven. In 2000 zou het dan echt afgelopen zijn”, zegt hij. Plomp en zijn medeoprichters ontdekten Ruigoord in 1973, toen het dorpje op het punt stond gesloopt te worden voor de uitbreiding van de Amsterdamse haven. Met hulp van de pastoor van de lokale Geertruidakerk kraakten ze de verlaten huizen en creëerden ze een toevluchtsoord voor kunstenaars en vrije geesten.
De strijd om Ruigoord
De daaropvolgende jaren waren gevuld met onzekerheid en strijd. Ondanks de dreiging van buitenaf, bloeide Ruigoord op als een ‘oase voor de scharrelmens’ en organiseerde het terugkerende festivals zoals Landjuweel. De zoektocht naar een manier om de vrijplaats te behouden in het havengebied was echter een constante strijd, waarbij de betrokken partijen er onderling vaak niet uitkwamen.
Een nieuwe toekomst
Met de recente bevestiging dat Ruigoord de komende 25 jaar mag blijven, is de toekomst van het dorp veiliggesteld. “Die extra 25 jaar zorgen voor een nieuwe dynamiek waarin we onszelf opnieuw kunnen uitvinden”, zegt kunstenaar Ruben Lodeizen. Er zijn al nieuwe initiatieven gestart, zoals een grote moestuin en voedselbos, en een campagne om meer mensen kennis te laten maken met de vrijplaats.
Hoewel Ruigoord al 50 jaar bestaat, is het nog steeds een onbekende plek voor velen. “Onbekend maakt onbemind”, aldus de inwoners van Ruigoord. Daarom hebben ze besloten om meer naar buiten te treden. Deze zomer kan iedereen bijvoorbeeld een gratis kunstroute lopen om op een laagdrempelige manier kennis te maken met Ruigoord. “We zorgen dat er hier een kopje koffie of thee klaarstaat.”